Waarom is mentale verrijking zo belangrijk?

Verrijking of ‘enrichment’ is één van mijn favoriete onderwerpen naast voeding en een belangrijk onderdeel van onze eigen dagelijkse routines. Bij verrijking denken we vaak als eerste aan een mooi opgemaakte voerbak, maar wist je dat het nog veel meer omvat? En dat het zelfs ontzettend belangrijk is voor ieder dier?

Wat is verrijking?

Verrijking is het aanbieden van activiteiten, oefeningen en materialen die jouw hond in zijn natuurlijke behoeften en gedrag voorzien en daarmee zijn kwaliteit van leven bevorderen. Er zijn verschillende studies gedaan bij wilde dieren in gevangenschap, zoals in dierentuinen. Hieruit is gebleken dat verrijking helpt bij het tegengaan van verveling, frustratie en angst en dat het gedragsproblemen kan helpen verminderen. Daarnaast kan het de band tussen dier en eigenaar versterken. Verrijking gaat verder dan het aanbieden van een voerbal of het verstrekken van voer op verschillende plekken. Verrijking is pas echt verrijkend als het aansluit bij de diersoort, de behoeften en het individu.

"Er is geen goed of fout, zolang verrijking past bij jouw hond en wie hij is"

Verrijking voor honden

Hoewel honden door domesticatie van meer dan tienduizend jaar ver van hun voorouders afstaan, zijn er nog steeds belangrijke overeenkomsten. Kijk bijvoorbeeld naar het gebit van een hond: dit is nog steeds ingericht op jagen en het eten van vlees en botten. Daarnaast is een hond, net als een wolf, een roedeldier dat communiceert met lichaamstaal en geur. Natuurlijk gedrag blijft dus belangrijk om te ondersteunen. Gebrek aan vervulling van natuurlijke behoeftes kan leiden tot stress, verveling en ongewenst gedrag.

Wat zijn de verschillende soorten verrijking?

Verrijking die aansluit bij het natuurlijke gedrag van jouw hond kan worden onderverdeeld in verschillende categorieën:

Fysieke verrijking: het gebruiken van het lichaam op diverse manieren.
Bijvoorbeeld wandelen over verschillende ondergronden, balansoefeningen, sporten, zwemmen, of het overwinnen van obstakels.
Sensorische verrijking: activiteiten die de zintuigen prikkelen.
Zoals snuffelen, hersenwerk met verschillende materialen en structuren, zoekspelletjes, speuren en detectiewerk, of speelgoed van diverse materialen.
Sociale verrijking: natuurlijk sociaal gedrag kunnen vervullen.
Bijvoorbeeld leren van elkaar, samen ‘zijn’ en samen slapen. Maar ook spelen en wandelen met vrienden, nieuwe honden leren kennen (in gepaste sociale setting) en geuren ontdekken.
Cognitieve verrijking: het stimuleren van het leer- en probleemoplossend vermogen.
Zoals hersenwerk, puzzels, interactief speelgoed, werken, tricktraining of spraakbuttons.
Voerverrijking – het interessanter maken van de maaltijd en natuurlijke eetgewoontes stimuleren. Bijvoorbeeld eten uit een slowfeeder of voerspeeltje, ingrediënten toevoegen die zowel het dieet als de nieuwsgierigheid en zintuigen van de hond stimuleren, natuurlijke kauwsnacks in verschillende vormen, smaken en hardheid.

Hoe kun je verrijking toepassen in de dagelijkse routine?

Het klinkt misschien veel: dagelijks verrijking aanbieden. Maar het kan prima een onderdeel worden van de dagelijkse routine, zonder dat het altijd meer moeite kost. Sommige dingen doe je misschien al automatisch!

Varieer je wandelingen: loop niet elke dag hetzelfde rondje. Wissel routes af, zoek nieuwe plekjes op en laat je hond vooral veel snuffelen. Snuffelen is misschien wel de belangrijkste behoefte om dagelijks te vervullen. Het is essentieel voor iedere hond en raakt alle vlakken van verrijking. Blijft je hond extra lang snuffelen bij een boom? Geef hem die tijd, dat is al waardevolle verrijking!
Regelmatig contact met soortgenoten: niet alleen om te spelen (let op het onderscheid tussen spel en niet-sociaal gedrag), maar ook om samen te kunnen zijn. Samen de wereld observeren is nog mooier dan alleen.
Variatie in de speelgoedmand: zorg voor speeltjes met verschillende texturen, speeltjes waar je hond op kan kauwen, mee kan schudden of die interactief zijn. Roteer regelmatig tussen speeltjes om ze extra interessant te houden.
Laat je hond ‘werktaken’ vervullen: denk aan werk dat past bij het ras en het fokdoel, zoals schapen drijven, jachttraining of pakwerk. Maar ook minder rasspecifiek werk zoals detectie, canicross, speuren, obedience, agility, doggydance of tricktraining kan ontzettend verrijkend zijn. Wees niet bang om dingen uit te proberen!
Doe zoekspelletjes: verstop een speeltje en laat je hond het zoeken. Begin makkelijk en voorkom frustratie. Als je hond het spelletje doorheeft, kun je het steeds moeilijker maken. Nog makkelijker maar ook enorm waardevol: strooi wat voertjes in het gras of tussen losse blaadjes op de grond. Een geweldige natuurlijke snuffelmat!
Gebruik voerspeeltjes: geef de maaltijd (deels) in een slowfeeder of voerspeeltje. Verschillende speeltjes hebben verschillende doelen. Zo is bijvoorbeeld een likmat bewezen effectief voor het vrijmaken van endorfines: kalmerende stofjes in de hersenen. Dit kan extra ontspanning geven, zolang je hond niet gefrustreerd raakt.

Pas de verrijking aan op het individu

Niet alles is voor iedere hond een verrijking; kijk goed naar jouw hond en naar wat zijn interesses zijn. Heeft hij bepaalde voorkeuren voor materiaal? Vindt hij het fijn om 20 minuten met zijn maaltijd bezig te zijn of zet hij binnen 5 minuten al zijn tanden in de voerbak? Vindt hij het leuk om samen te canicrossen of loopt hij liever aan de lange lijn met je mee? Niet iedere hond houdt van zwemmen, maar enkeldiep spetteren kan ook al leuk zijn! Ook spelen natuurlijk leeftijd en eventuele fysieke beperkingen een rol. Een pup mag nog niet alles, maar kun je in het klein fantastische verrijking en leermomenten geven. Een senior heeft misschien geen behoefte meer aan een dagtocht, maar wordt wel blij van een gepast rondje door het bos of over het strand. Er is geen goed of fout, zolang verrijking past bij jouw hond en wie hij is. Daarbinnen kun je eindeloos variëren!

Tot slot

Om mentaal gezond te zijn, is ook lichamelijke gezondheid belangrijk. Fysieke klachten kunnen een behoorlijke stempel drukken op het mentale welzijn: voor honden net zo goed als voor mensen. Laat je hond daarom regelmatig controleren bij bijvoorbeeld een osteopaat en doe gezondheidschecks bij de dierenarts. Zorg voor goed passend materiaal dat je hond niet belemmert in zijn bewegingen of pijn veroorzaakt. Voer een uitgebalanceerd dieet dat alle essentiële voedingsstoffen bevat om te kunnen floreren. Een Integraal Voedingstherapeut kan met jou meedenken voor een optimaal menu voor je hond. Maar vergeet ook het belang van voldoende rust niet.

Wil je dat ik met je meedenk over passende voeding en verrijking voor jouw hond? Neem gerust contact op via het formulier voor een vrijblijvende kennismaking!

Heb je vragen over enrichment? 🐶
Wil je meer weten over enrichment, slowfeeders of hoe je jouw hond mentaal kunt uitdagen? Bekijk dan onze FAQ over enrichment en slowfeeding voor antwoorden op veelgestelde vragen!

Over Voerkrachtig

Ik ben Marylon, Integraal Voedingstherapeut (i.o.) voor honden & katten. Vanuit een passie voor dieren en voeding help ik jou om jouw dier krachtig & gezond te houden.

Lees verder